lunes, 22 de octubre de 2012

KONSTELAZIOEN IRUDIAK


Uniberstoa
Orrialde honetan unibertsoari buruzko ariketak daude. Bertan, gai hauek lantzen dira: unibertsoa, Big-Bang, zienztia, astroak, galaxiak, izarrak, argi-urtea, konstelazioak, zulo beltzak, eta abar. 

1. Aukeratu esaldi zuzena. Astroen adibideak hauek dira:...
    Izarrak, planetak, kometak eta sateliteak
    Izarrak, planetak kometak, sateliteak, koheteak, etab.
    Izarrak, planetak, kometak, sateliteak, etab.
2. Definizio hauetatik zein da egia.
    Unibertsoa astro guztien multzoa da.
    Unibertsoa astro guztien multzoa da eta multzo horrek betetzen duen espazioa da.
    Unibertsoa astro guztien artean dagoen espazioa da.
3. Esaldi hau egia ala gezurra da: Astroak zeruko gorputz guztiak dira.
    True
    False
4. Astroei buruzko definizio honetan bete hutsunea: Astroak zeruko gorputzak dira.
5. Ordenatu handitik txikira, berain tamaina kontutan hartuta:
    Unibertsoa, izarra, galaxia, jupiter, marte.
    Galaxia, unibertsoa, izarra, marte, jupiter.
    Unibersoa, galaxia, izarra, jupiter, marte.
    Unibertsoa, izarra, galaxia, jupieter, marte.
6. Definizio hau egia al da?: Existitzen den gehiena unibertsoa da.
    True
    False
7. Gizakiaren sorrerai buruz, besteak beste, bi teoria zientifiko ditugu: Darwin-en teoria eta Jainkoaren kreazioa.

    True
    False
8. Zientzia naturari,  , gizakiari eta haren pentsamenduari buruzko azterketa eta ezagutza multzoa da.
9. Zientzia behaketa eta  bitartez gai edo materia bati buruz lortu den ezagutza multzoa da.
10. Zientzia eta kondairaren arteko desberdintasuna:
    Zientzia behaketa eta esperimentuen bitartez lortzen da, eta kondaira, berriz, ez.
    Kondaira behaketa eta esperimentuen bitartez lortzen da, eta zientzia, berriz, ez.
11. Big Bang teoriaren arabera unibertsoa hedatze fasean dago oraindik ere.
    True
    False
12. Unibertsoaren geroari buruz bi  nagusiri jarraitzen diete zientzialariek.
13. Unibertsoaren sorrerari buruzko teoria zabalduena unibertsoaren hedapenarena da, alegia, Eztanda Handia edo Big Bang izenez ezagutzen dena.
    True
    False
14. Unibertsoaren geroari begira, zientzialariek jarraitzen dieten hipotesi bat honakoa dio: Unibertsoak hedatu eta hedatu jarraituko duela; eta bestea, ....
    unibertsoko gorputzak, berriro ere gune batean bilduko dierala, baina beste talka bat gertatu gabe.
    Unibertsoko gorputzak, berriro ere gune batean bilduko direla eta beste talka handi bat gertatuko dela.
15. Gure planeta, Lurra, eta gure izarrak, Eguzkia, galaxia baten zati txiki bat besterik ez dira.
    True
    False
16. Gure galaxiaren izena......:
    Eguzki sistema
    Esne Bidea
    Lurra
    Andromeda
17. Galaxiak itxura eta forma desberdina dute, eta horren arabera sailkatzen dira:
    Kiribilak, barradunak eta eliptikoak.
    Kiribilak, regularrak, barradunak eta eliptikoak.
    Kiribilak, irregularrak, barradunak eta eliptikoak.
18. Honako galaxia ze multzotan sailkatuko zenuke?

    Kiribila
    Barraduna
    Eliptikoa
    Irregularra
19. Honako galaxia ze multzotan sailkatuko zenuke?

    Kiribila
    Barraduna
    Irregularra
    Eliptikoa
20. Gure galaxia nolakoa da?
    Kiribila
    Barraduna
    Irregularra
    Eliptikoa
21. Izarrak  argia duten astroak dira.
22. Izarrak nola daude osatutak?
    Gai kosmikoz eta hidrogeno gasez.
    Gai kosmikoz eta gasez, hidrogeno basez batik bat.
23. Unibertsoko distantziak neurtzeko erabiltzen den unitatea?
    Argi-unitatea
    Metroa
    Argi-urtea
    Kilometroa
24. Izarrez osaturiko irudiak
    Izar multzoa
    Konstelazio
    Argi-urtea
25. Gaur egun, zenbat konstelazio ezagutzen ditugu beren izenekin?
    68
    98
    88
    66
26. Ipar izarra tokiz aldatzen da.
    True
    False
27. Zulo beltzak inork ez ditu ikusi, baina, astronomoek diotenez, hor daude.
    True
    False
28. Zulo beltzak, den-dena erakartzen omen dute, argia ezik.
    True
    False
29. Quasarrak zulo beltz handiak dituzten galaxien erdiko guneak dira.
    True
    False
30. Ze izen jarri zieten konstelazioei?
    Animali izena
    Mitologiako jainko edo pertsonaien izena
    Erregeen izena
    Animali eta mitologiako jainko edo pertsonaien izena
31. Zein da konstelazio honen izena?

    Orion
    Petseo
    Lehoia
32. Ba al dakizu konstelazio honen izena?

    Arranoa
    Beltxarga
    saguzarra
33. Eguzki sistemako barne planetak hauek dira:
    Merkurio, Artizar eta Marte
    Jupiter, Saturno, Urano eta Neptuno
    Merkurio, Artizarra eta Lurra
    Merkurio, Artizarra, Lurra eta Marte
34. Eguzki sistemak eguzkiaren inguruan dabiltzan planeta desberdinak osatzen dute.
    True
    False
35. Gaur egun, bederatzi dira eguzki sistemako planetak
    True
    False

Erantzunak
Ariketak erantzun ondoren egiaztatu zure erantzunak: 
1-Hirugarrena
2-Bigarrena
3-False / gezurra
4-Berezko
5-Hirugarrena
6-False / gezurra
7- False / gezurra
8- Gizarteari
9-Esperimentazioaren
10-Lehenengoa
11-True / egia
12-Hipotesi
13-True / egia
14- Bigarrena 
15-True / egia
16-Bigarrena
17-Hirugarrena
18-Lehenengoa
19-Hirugarrena
20-Lehenengoa
21-Berezko
22-Bigarrena
23-Hirugarrena
24-Bigarrena
25-Hirugarrena
26-False / gezurra
27-True / egia
28-False /gezurra
29-True / egia
30-Laugarrena
31-Lehenengoa
32-Bigarrena
33- Laugarrena
34-False / gezurra
35-False /gezurra



miércoles, 10 de octubre de 2012

Esne Bidea


Galaxiak

Zer dira galaxiak?
Galaxiak milaka milioi izar bil ditzaketen multzoak dira. Desberdinak dira neurriz eta formaz eta lau multzotan sailkatzen dira: kiribilak, barradunak, irregularrak eta eliptikoak. Gure galaxia Esne Bidea du izena eta kiribila da.

Galaxien sailkapena:




Zientzia eta metodo zientifikoa

Zientzia
Zientzia naturari, gizarteari eta haren pentsamenduari buruzko azterketa eta ezagutza multzoa da. Behaketa eta esperimentuen bitartez gai edo materia bati burz lortu den ezagutza multzoa da.

Metodo zientifikoaren urratsak
-Behaketa: Fenomenoak zehaztasunez agertzen diren moduan aztertzea. Adituak, adibidez lupa eta mikroskopioa bezalako instrumentuak erabiltzen dute.
-Galderak formulatzea: fenomeno hori behatzerakoan zalantzak sortzen zaizkigu.
      -Zergatik gertatzen da...?
      -Nola gertatzen da...?
-Hipotesiak: gertaera bat azaltzeko ideia bat da. Egiaztatu beharko den baieztapen bat da. Egiaztatze horretan emaitzak erabakiko dute ea onartu, eraldatu edo baztertu behar den hipotesia

Diseñu esperimentala: etapa honetan esperimentu bat sortu behar da hipotesia egiaztatzeko.Horretarakomaterialak eta tresnak behar ditugu. 

Emaitza: honetan, zientzilariak jasotzen ditu esperimentuan lortutakoak


Astroen mapa



Astroak

Zer dira astroak? 
Astroak zeruko berezko gorputzak dira, hala nola izarrak, planetak, kometak, sateliteak, etab. Unibertsoan badira bestelako gorputz artifizialak ere (koheteak, teleskopio bereziak, etab.), gizakiak sortu eta zerura bidalitakoak, unibertsoa ikertzeko, baina horiek ez dira astroak.

Astroen irudiak





domingo, 7 de octubre de 2012

Unibertsoaren sorrera Big Bang teoriaren arabera



Big Bang edo Leherketa handia, Unibertsoaren sorrera azaltzeko erabiltzen den izena da. Zientzilarien ustez, hasieran unibertsoa osoa puntu batean batuta zegoela pentsatzen da, hau da, espazioaren masa osoa puntu bakar batean bilduta zegoela. 


Big Bang leherketa gertatzean, masa hau milioika eta milioika zatitan apurtu zen eta norabide guztietan zabaldu


Leherketan sakabanatutako zatiak biltzen joan ziren, pixkanaka pixkanaka, izarrak eta galaxiak eratuz. 


Zer da unibertsoa?

Unibertsoa, astro guztien multzoa eta multzo horrek betetzen duen espazioa da.
Existitzen den guztia da unibertsoa.